Hyena's

Dinsdag 1 maart 2016

De zusters hadden het al gezegd: ’s nachts lopen er hyena’s voorbij. En inderdaad heb ik 2x vannacht de hyana’s horen huilen. Als reactie blaffen de hier aanwezige honden heel hard om de hyena’s op afstand te houden. Daar wordt je wakker van. Verder is het hier doodstil ’s nachts. Je hoort niets. Grappig is dat een studiegroepje mondhygienisten van Iris zich de mondhyena's noemen. Voordat we starten in de kliniek wordt eerst weer de talk gehouden voor de wachtenden. Het idee is gerezen om als toehoorder de medical workers erbij te betrekken. Dan kunnen zij als wij weer vertrokken zijn bij hun health talk het stuk tandheelkundige preventie doen. Iris en Frank gaan naar de Assumption our lady school of catholic church. Ze geven les in grade 6 en daarna doen ze gebitscontroles. De gebitten zijn best wel goed. Een aantal daarvan moet behandeld worden. Gert Oonk en ik bemannen de kliniek. Veel extracties weer en een enkele vulling bij een kind met een gaaf gebit met een afgebroken snijtand. De aanwezige heel kleine behandelunits doen het goed. Werken alleen op lucht en water. Niet afhankelijk van stroom. Op de compressor na dan. Toch is vullen en tandsteen verwijderen lastig omdat er de aanwezige afzuiging niet werkt. Dus klein stukje boren en weer overeind om het koelwater uit te spugen. En de banken voor de patiënt om op te liggen is ook niet alles. Daar zouden iets betere behandelstoelen voor moeten komen. Verder is er qua instrumenten goed in voorzien. De zusters zijn blij met ons. Vier professionals. Desgevraagd vinden ze onze benadering naar patiënten toe vriendelijk. Voorheen was er een Amerikaans docent met tandheelkunde studenten. Volgens de zusters slecht behandelend met veel nabezwaren. Het is duidelijk. De infrastructuur is er maar er moet een gekwalificeerde tandarts komen. Maar ook iemand die het preventietraject kan doen. Maar dat kost geld en levert niets op. Misschien moet dat een taak worden van de HEW’s, de Health Extension Workers. Gert Oonk en ik hebben tandarts Taarikuu Gaaromaa in het hospitaal gesproken. Hij is vriendelijk en liet ons zijn uitrusting zien. Wel een goed werkende stoel. Verder werkt niets, de unit niet, de operatielamp niet. Hij kan allen trekken. Hij nodigt ons nog uit om koffie te komen drinken in zijn huis. Dat zullen we met beide handen aangrijpen. Bij de koffie spreek ik de nurse, zeg maar dokter. Hij is 63 jaar, is met 58 met pensioen gegaan. Maar werkt nog voor de Danka Clinic fulltime. Hij heeft 2 zonen en een dochter, die alledrie arts zijn. De een werkt in Canada, de ander in New York en de derde in Burundi. Zij durven niet terug te komen naar Ethiopie, ze zijn bang opgepakt te worden. De vrouw van de nurse werkt nog als lerares en administrateur van een school. Als zij met pensioen wil hij naar Amerika reizen om zijn kinderen te zien. Hij zegt heel eerlijk dat ze weggegaan zijn voor het geld. Daarom zijn in de landelijke regio’s zo weinig artsen en tandartsen. Arme regio’s waar de patiënten geen geld voor een vulling hebben, eigenlijk ook niet voor extracties. En daar springt de NCS, de Nekemte Catholic Secretariat in met opzetten van voorzieningen voor de armsten. De prijzen die ze hanteren zijn lager dan in het hospitaal. Als patiënten het echt niet kunnen betalen worden ze in ieder geval van hun pijn verlost. Om iets over 5-en zijn we terug in Danka House. Langs de keuken op zien we de twee koks koffie ‘malen’ d.w.z. om beurten stampen in de vijzel. Tijdens het eten bespraken we een bepaald onderwerp. Een van de zusters zegt, nee hoor, dat gebeurt alleen in films. Dat verbaast me. ’s Avonds mogen we in de zitkamer gebruik maken. Ik loop daar binnen. Zitten ze alle 4 TV te kijken. Ze kijken BBC World en Al Jazeera. Ik typ dit verslag daar terwijl zij een film kijken. Als er iets spannend gebeurt roepen er 2  ‘oh my God’. Zij blijken echt van deze tijd te zijn, wat ik niet verwacht had

 

health talk

roken en quat kauwen

Gert Oonk en Lady Almaz

koffie 'maken'